Warmwatervoorziening via warmtepompen: een strategische keuze

Zorggroep Tangenborgh heeft de cv-installaties van twee verpleeghuizen vervangen door warmtepompsystemen van Mitsubishi Electric. Daarmee is niet alleen de warmwatervoorziening weer betrouwbaar, maar is de organisatie ook klaar voor een aardgasloze toekomst.

De warmwatervoorziening van verpleeghuis De Bleerinck in Emmen was aan vervanging toe, vertelt Marcel Jonkman, Teamleider Technische Dienst van Zorggroep Tangenborgh: "De Bleerinck heeft een hoofdgebouw met 120 appartementen. We hadden een grote boiler met twee cv-ketels. Die kampten steeds vaker met storingen. Vanwege de vele reparaties lag vervanging voor de hand. We hebben goed nagedacht over het systeem dat we zouden kiezen. Zouden we weer een installatie op aardgas nemen, dan zaten we daar zeker tien jaar aan vast. En omdat het landelijke beleid is dat we van het gas af gaan, bekeken we ook alternatieven. We hebben ons breed georiënteerd en kwamen tot de conclusie dat een duurzame oplossing de voorkeur had."

Volledig elektrisch

"Een aantal leveranciers adviseerde een elektrisch systeem met een gasketel als back-up", vervolgt Jonkman. "Gezien de onzekerheid over het gebruik van gas en onze wens om duurzaam te werken, voelden wij echter meer voor een volledig elektrische oplossing. Van de weinige partijen die ons hierbij konden helpen viel onze keuze op Hemmes Installatietechniek uit Coevorden. Zij adviseerden een warmtepomp speciaal voor grote hoeveelheden tapwater, de Mitsubishi Electric QAHV. Vooral vanwege de grote betrouwbaarheid. Belangrijk was bovendien dat het koudemiddel CO₂ is, een milieuvriendelijke keuze. Uiteraard keken we ook naar de prijs. De aanschafkosten van dit systeem zijn hoger dan van twee cv-gasinstallaties. Die hogere aanschafkosten zijn grotendeels gedekt door een subsidie. Daar kwamen we voor in aanmerking omdat we tegelijk een soortgelijke installatie voor de tachtig appartementen bij St. Franciscus in Coevorden hebben vervangen. Daarmee was de capaciteit van dit project voldoende groot om aan de subsidievoorwaarden te voldoen."

Zorggroep Tangenborgh houdt de regie bij energietransitie”

Back-up

"We wilden zeker weten dat de warmwatervoorziening goed zou blijven werken", zegt Jonkman. "Daarom is de bestaande gasinstallatie aanvankelijk blijven staan nadat we de warmtepompen via afsluiters naadloos inschakelden. We hebben de boilers inmiddels weggehaald, want de nieuwe installatie werkt goed. Wel hebben we in de beginfase wat aanpassingen moeten doen. We merkten dat de temperatuur in een aantal uiterste punten van het leidingnet een keer per 24 uur onder de 60 graden bleef. Om legionellarisico's uit te sluiten hebben we daarom een aantal regelkleppen verplaatst. Zo hebben we ook dat onder controle gekregen."

Storingsvrij

Voor de bewoners is de overgang vlekkeloos verlopen, constateert Jonkman: "We hebben geen commentaar gehad. Voor hen is vooral prettig dat we nu geen storingen meer hebben in de warmwatervoorziening."

Op het dak van de zorglocatie in Emmen is een installatie van een paar honderd kilo op het tien meter hoge dak geplaatst.

Bewoners merkten weinig van de werkzaamheden. Wel trok het op het dak takelen van de units veel bekijks: er werd in Emmen een installatie van een paar honderd kilo op het tien meter hoge dak geplaatst. "De verdere aanpassingen vielen mee. Hemmes heeft in het ketelhuis wat nieuw leidingwerk aangebracht, deels door brandscheidende wanden. Als technische dienst vonden we het een interessant en spannend project. Toen alles was geïnstalleerd, heeft ons hele team de installatie bekeken en zich verdiept in de werking."

Advies, installatie en onderhoud

Hemmes Installatietechniek uit Coevorden gaf advies en verzorgde de installatie. Directeur Wim Hemmes: "We adviseerden de CO₂warmtepompen van Mitsubishi Electric met een vermogen van 45 kW. Die kenden we via importeur Alklima. De warmtepompen onderscheiden zich door de mogelijkheid om zonder bijverwarming tot 90 graden te verwarmen, waardoor legionellaproblemen worden voorkomen. We hebben de installatie verzorgd en zorgen ook voor het onderhoud en het oplossen van eventuele storingen. We zijn zo nodig binnen een uur ter plekke."

Vertrouwen

Het was een nieuw systeem, waar Tangenborgh uiteraard meer over wilde weten. Hemmes: "Om er in de praktijk kennis mee te maken, nodigde Alklima ons en de mensen van Tangenborgh uit om naar het hoofdkantoor van Mitsubishi Electric in Düsseldorf te komen. Daar ontstond enthousiasme om het toe te passen. Dat was nog niet eerder in verpleeghuizen gebeurd. Wel in een vergadercentrum en een hotel. We hadden vertrouwen in de goede werking, vooral omdat we de airconditioningsystemen van Mitsubishi Electric al zo'n 25 jaar kennen als erg betrouwbaar. De warmtepomp is feitelijk een variatie op dat systeem: een airco met een ander koudemiddel. Ook hier heb je 'gewoon' een binnen- en een buiten-unit. Op dit moment zijn we met Tangenborgh in overleg om de installatie te integreren in het gebouwbeheersysteem. Dan worden de prestaties nog beter zichtbaar en dus de mogelijkheid om het energiegebruik nog meer te beperken."

Zorggroep Tangenborgh heeft 13 woonzorglocaties in Emmen, Coevorden en Borger-Odoorn en een groot aantal aanleunwoningen. De organisatie levert verpleeghuiszorg, intramurale zorg en wijkzorg, ook bij particulieren. Het bedrijf heeft een eigen technische dienst, huismeesters, vakmensen voor elektra, warmte, bouw en groen. Vier van de panden zijn volledig in eigendom; de andere van corporaties, maar ook daar verzorgt Tangenborgh het onderhoud. Jonkman: "We staan dicht bij onze doelgroep. We lossen vragen van bewoners op en doen een groot deel van de service en het onderhoud van installaties en het gebouw. We kennen de installaties en gebouwen door en door."

Dit artikel is gesponsord door Alklima.

Samenwerking BUVA en Remeha

Remeha en BUVA hebben de handen ineengeslagen. BUVA richt zich vooral op ventilatiesystemen. Bij Remeha ligt de nadruk op verwarmingsinstallaties. Beide bedrijven zijn gericht op het efficiënt en energiezuinig creëren van een gezond en comfortabel binnenklimaat. Die gemeenschappelijke focus is de aanleiding voor de samenwerking.