In Nederland stagneert de aanleg van warmtenetten. In Denemarken is daar geen sprake van en floreren warmtenetten. Stichting Warmtenetwerken ging op onderzoek.  

Sinds de jaren '50 worden in Nederland warmtenetten uitgerold. Aanvankelijk met weinig weerstand, maar 2025 zou wel eens het definitieve einde van een nooit waargemaakte belofte kunnen inluiden. Een kleine geschiedenis.

De Eerste Kamer heeft de Wet collectieve warmte aangenomen. De wet versterkt de regie van overheden en moet warmtenetklanten extra bescherming bieden.

De warmtetransitie zit klem tussen logge warmtenetten en een overbelast stroomnet. Terwijl oude wetten en traag beleid de energietransitie remmen, tonen lokale initiatieven met warmtepompen, thuisbatterijen en slimme software dat het ook anders kan: decentraal, flexibel en toekomstbestendig.

Dat warmtenetten vooral zijn uitgerold in de stadswijken met veel sociale huurwoningen heeft niet gezorgd voor de gedroomde democratisering van de energietransitie en al helemaal niet voor lagere energierekeningen. Sterker: collectieve warmte blijkt de armoede te vergroten.

De verkiezingsprogramma's van D66, CDA, VVD, JA21 en GroenLinks-PvdA geven een duidelijke richting aan het beleid rond warmtenetten, warmtetransitie en warmtepompen. Welke coalitie van D66, CDA, VVD met JA21 of GL‑PvdA zou het meeste kunnen opleveren voor de w-installatiesector? Gawalo keek naar de politieke standpunten en de verwachte impact op de branche.

'Met stadswarmte ben je klaar', was de slogan van Eneco, maar inmiddels is duidelijk dat een van de grootste warmteleveranciers van het land zelf klaar is met deze bedrijfsactiviteit. De warmtenetten gaan in de verkoop. Einde van een tijdperk? Een overzicht van de geschiedenis van het warmtenet in Nederland in drie delen.

Voor de verduurzamingsplannen van de industrie vormt de enorme drukte op het elektriciteitsnet een groot probleem. Met een warmtebatterij op basis van gesmolten zout biedt startup Saltes hen een oplossing: ze kunnen elektriciteit opslaan als warmte en op een later moment gebruiken. "Op termijn kan de ThermalPod ook woningen van warmte voorzien, via warmtenetten."

Wie binnen een gemeente een duurzaam warmtenet wil aanleggen staat voor de belangrijke vraag: waar haal je de benodigde warmte vandaan? Het dorp Everdingen van de gemeente Vijfheerenlanden heeft over dit punt twee studies laten doen naar drie mogelijke bronnen: aquathermie, zonthermie of een lucht-/waterwarmtepomp. Welke aanpak zou het meest aantrekkelijk zijn?

Nederlandse gemeentes zetten zich vol passie in voor de warmtetransitie, maar moeten moeilijke keuzes maken. Subsidies dekken de kosten van warmtenetten niet altijd, waardoor warmtepompen vaak voordeliger zijn. Toch blijft de voorkeur voor warmtenetten bestaan, ook al is echte restwarmte beperkt. Hoe behouden gemeentes hier grip op?