Joop van Vlerken

Twee gigantische woontorens van 120 en 100 meter hoog verrezen in 2022 op een postzegel grond midden in het centrum van Den Haag, bijna op het centraal station. De bouw van Grotius I en II zorgt voor logistieke uitdagingen. Installatietechnisch zijn slimme maatregelen genomen om de 655 appartementen te voorzien van warmte, koude en warm tapwater. 

De zonneboiler is een van de mogelijkheden voor huishoudens om snel energie te besparen en hij levert het hele jaar warm water, als de zon maar schijnt. Dit is het tweede deel van een artikel over zonneboilers.

De zonneboiler is terug van nooit weggeweest. Door de huidige ontwikkelingen op het gebied van energieprijzen is een zonneboiler zeer interessant voor huishoudens. Installateurs doen er goed aan zich in deze techniek te verdiepen.

Met creatieve oplossingen is het ruim 100 jaar oude monumentale kantoor van Shell in Den Haag gerenoveerd naar aardgasvrij. Daarnaast voldoet het gebouw aan de eisen voor nieuwbouw. LT-warmtepompen naast HT-warmtepompen klaren de warmteklus. In het hele gebouw zijn klimaatplafonds toegepast. Zonnepanelen liggen op het fraaie leistenen dak alleen uit zicht.

Vacuümtoiletten en watervrije urinoirs worden al volop toegepast, maar nog beperkt in de woningbouw. Dit heeft veel te maken met de lage prijs van het Nederlandse drinkwater. Biocompact wil daar verandering in brengen vanuit de visie dat het zonde is om drinkwater door de wc te spoelen terwijl er wereldwijd steeds minder drinkwater beschikbaar is. Waterbesparend sanitair draagt daarnaast bij aan circulariteit én het is hygiënischer dan normale toiletten en urinoirs.

De verkopen van warmtepompen gaan hard. Dat komt niet alleen door de hoge gasprijs. Er is vanaf 2015 al een stijgende trend te zien in het aantal geïnstalleerde warmtepompen. Deze trend is aangejaagd door de aardgasvrije nieuwbouw en de ISDE-subsidie. De hoge gasprijs zorgt nu voor de definitieve doorbraak, met name in de bestaande bouw. Dat geldt niet alleen voor hybride warmtepompen, ook all-electric warmtepompen worden steeds vaker in bestaande woningen geïnstalleerd.

Vloerkoeling is met een opmars bezig. Dit komt doordat de meeste nieuwbouwwoningen tegenwoordig verwarmd worden met behulp van een warmtepomp gecombineerd met vloerverwarming. Dat betekent dat het tegenwoordig in bijna alle nieuwbouwwoningen mogelijk is om te koelen zonder airco. Volgens vloerverwarmingsexpert Paul Frijters is vloerkoeling zelfs de beste optie. Hij noemt het de meest behaaglijke vorm van koeling.

Niet alle woningen kunnen op dezelfde manier verduurzaamd worden. Om de nuances in de gebouwvoorraad goed in beeld te brengen zijn betere rekenmodellen nodig. Dat voorkomt halfslachtige oplossingen zoals hoog- of middentemperatuur warmtenetten en verwarming op waterstofgas.

Het energieverbruik voor de verwarming van woningen wordt doorgaans via theoretische modellen bepaald. Maar deze theoretische prestaties worden meestal niet gehaald. Hoe presteren de installaties werkelijk? Een door RVO gesubsidieerde veldtest wordt inmiddels opgevolgd door een uitgebreide monitoring van 200 verschillende soorten woningen met producten van acht verschillende fabrikanten.

De hybride warmtepomp is de meest interessante optie, omdat door de stijgende volumes de prijzen dalen en subsidie op termijn niet meer nodig is. Zo becijfert NVI-voorzitter Henk Sijbring van de Nederlandse Verwarmingsindustrie.