Een goede ventilatie is essentieel voor het binnenklimaat van een woning. Waarom eigenlijk en wat is dan een goed binnenklimaat?

Wat wordt verstaan onder een gezond en goed binnenklimaat?

“Een gezond en goed binnenklimaat heeft te maken met meerdere factoren. De belangrijkste factor hierbij is het hebben van een gezonde lucht. Gezonde lucht bevat niet teveel CO₂, een minimale hoeveelheid schadelijke stoffen zoals fijnstof en is niet te droog, maar ook niet te vochtig. Want wanneer de lucht te vochtig is, kan er bijvoorbeeld schimmelvorming ontstaan. En dat is natuurlijk weer slecht voor je gezondheid. Naast het hebben van gezonde lucht speelt bij een goed binnenklimaat ook een stukje comfort mee. Daarmee bedoel ik dat het in de ruimte dus niet te warm, maar ook niet te koud is. ”

Wat zijn de oorzaken van een slecht binnenklimaat?

“Een goede ventilatie is essentieel voor het verkrijgen van een goed binnenklimaat. Een gemiddeld gezin produceert namelijk ongeveer een emmer vocht per dag. Dat doen ze door te douchen, te wassen en koken, maar ook gewoon door te ademen. Al het water dat geproduceerd wordt door deze handelingen moet kunnen verdampen en die dampen moeten afgevoerd kunnen worden. Als een ventilatiesysteem niet goed werkt, vervuild is of misschien niet eens aanwezig, hopen die dampen zich op. In dat geval ontstaan er dus vochtproblemen en schimmelvorming. Andere luchtvervuilers zijn bijvoorbeeld elektrische apparaten zoals computers en printers. Schadelijke stoffen kunnen zich ook ophopen in tapijt of vrijkomen tijdens het verven van de woning of het verwerken van bouwmaterialen. In al deze gevallen ontstaat er dus een ongezond binnenklimaat.”

Kun je niet gewoon een raampje openzetten?

‘’Het idee om je huis even door te luchten werkt vaak wel, maar helaas maar voor korte duur. Het is met onderzoek (Monicair) aangetoond dat schone lucht in een woning na ongeveer een uur alweer vervuild is. En omdat men het comforttechnisch vaak niet prettig vindt om te lang te luchten, gaan de ramen na een half uur weer dicht. Het is belangrijk om de gehele dag door je huis te ventileren, daarom is even een raampje openzetten niet de oplossing. Daarnaast is de buitenlucht ook niet altijd even schoon, terwijl men dat vaak wel denkt. Zo kan er bijvoorbeeld veel fijnstof in de lucht zitten. Het is erg lastig om al dat fijnstof volledig uit de lucht te filteren door middel van ventilatie, maar de markt is er wel mee bezig. Allemaal om het binnenklimaat zo goed en gezond mogelijk te kunnen houden. ‘’

Kun je ook aantonen wanneer een binnenklimaat goed genoeg is?

‘’Als we het hebben over harde cijfers, moet er in het ideale binnenklimaat 25 kuub schone lucht worden toegevoegd per persoon per uur. Daarnaast is de grens van CO₂ in een ruimte 1200ppm. Dat wil zeggen dat de lucht voor 0.12% bestaat uit CO₂ ten opzichte van ‘schone’ lucht. Het stukje comfort van het ideale klimaat is uiteraard heel persoonlijk en dan ook niet echt te meten met cijfers.’’ Voor een goede kwaliteit lucht in de woningen bestaat deze voor minder dan 0,1 volume % CO2 dus onder de 1000ppm. De grenswaarde is gesteld op 1200ppm.

Hoe merk je dat het binnenklimaat slecht is?

‘’Dat is een goede vraag, want mensen kunnen heel goed voelen of ze het te warm of te koud vinden. Aan het comfort van het binnenklimaat kunnen ze dus snel wat doen. De kwaliteit van de lucht kan daarentegen niet op een natuurlijke manier ‘aangevoeld’ worden. Toch zijn er symptomen in de woning die je in de gaten kunt houden als je wilt weten of jouw lucht in je woning gezond is. Zo trekt vocht bijvoorbeeld ongedierte aan, zoals zilvervisjes. Daarnaast zien we in vochtige omgevingen zoals de badkamer soms schimmelvorming, dat kan betekenen dat de luchtafvoer hier niet goed is. Ook kunnen er gezondheidsklachten optreden als er niet voldoende frisse lucht wordt toegevoerd en onvoldoende vervuilde lucht wordt afgevoerd uit je woning. Symptomen zoals hoofdpijn, verkoudheid, vermoeidheid en zelfs astma en allergieën kunnen optreden. Wil je meer informatie, dan kun je een CO₂-meter in de woning plaatsen. Deze kunnen je precies vertellen of het niveau van CO₂ in je woning niet te hoog is.”

Kun je een concreet voorbeeld geven van het belang van een goed binnenklimaat?

“Jazeker. Uiteraard is een goede luchtkwaliteit overal belangrijk. Maar recent is er een onderzoek naar luchtkwaliteit geweest bij een school. In het kader van het onderzoek hebben ze gemeten hoe de prestaties van de leerlingen waren en hoe het ziekteverzuim was. Vervolgens zijn er nieuwe wtw-units geplaatst, waarna dezelfde gegevens zijn verzameld. De uitkomst van het onderzoek was, niet geheel verrassend, dat voordat het ventilatiesysteem vervangen was de prestaties vele malen slechter waren en ook het ziekteverzuim hoger lag. Na de vervanging presteerden de leerlingen merkbaar beter in de klas (Onderzoek TNO ‘Het effect van ventilatie op de cognitieve prestaties van leerlingen op een basisschool’).

Goed ventileren is dus essentieel voor het binnenklimaat. Ventilatie lijkt ook in veel woningen wel aanwezig te zijn. Hoe kan het dan dat veel woningen toch geen gezond binnenklimaat hebben?

“Een goed ventilatiesysteem valt of staat met het gebruik van de bewoner. We merken in eerste instantie dat bewoners vaak weinig verstand hebben van hun eigen systeem en dat ze het systeem bijvoorbeeld niet op de goede stand hebben staan. Daarnaast weten ze bijvoorbeeld niet hoe het systeem überhaupt werkt. Dus als de toevoerroosters worden gesloten omdat men het bijvoorbeeld te koud vindt, maar er wordt nog wel lucht afgevoerd, kun je je voorstellen dat het systeem niet meer in balans is. Ook moeten ventilatiesystemen regelmatig schoongemaakt worden, anders kunnen ze verstopt raken. Hier ligt echt een belangrijke rol voor de installateur.’’