Leestip: Veelgestelde vragen (en antwoorden) over waterleidingen en binnenriolering

Loden drinkwaterleidingen

Vroeger werd regelmatig lood gebruikt voor drinkwaterleidingen, maar sinds 1960 mag dit niet meer. Vanaf de jaren 80 groeide het besef dat deze materiaalsoort niet alleen schadelijk is voor het milieu, maar dat de inname van een te hoge concentratie lood eveneens kan leiden tot gezondheidsrisico’s. Geleidelijk aan zijn – mede dankzij een subsidieregeling van 1999-2005 – veel oude loden waterleidingen vervangen door leidingen in andere materialen. Naar schatting zijn er nog steeds ongeveer 1 à 200.000 woningen met loden waterleidingen.

Leidingen van verzinkt staal

Een van de eerste alternatieven voor loden waterleidingen waren waterleidingen gemaakt van gegalvaniseerd staal. Dit is een stalen leiding die door galvaniseren van een laagje zink is voorzien. Dit laagje zorgt ervoor dat de leiding minder snel zal corroderen. Verzinkt stalen leidingen mogen worden toegepast in installaties waarbij het water niet bestemd of mede bestemd is voor menselijke consumptie en hygiëne. Denk daarbij aan veestallen, in fabrieken, kassen van tuinders of voor brandblusleidingen. In het Waterwerkblad WB 2.2 H Leidingmaterialen: verzinkt stalen draadpijpen, hulpstukken en verbindingen staat meer informatie hierover.

Terugstroombeveiliging

Verzinkt stalen leidingen worden voorzien van een terugstroombeveiliging bij de oorsprong. Het gedeelte na de terugstroombeveiliging moet voorzien zijn van een markering “geen drinkwater” aangezien het water dat aan deze tappunten beschikbaar komt niet mag worden gebruikt voor menselijke consumptie en hygiëne.

Schroefdraadverbinding

Wanneer dit type waterleiding wordt gebruikt, moet met een aantal zaken rekening worden gehouden. Leidingen van gegalvaniseerd staal zijn vaak robuust, stijf en vormvast maar tegelijkertijd ook erg arbeidsintensief om te installeren. Het korten van de buizen, het trekken van een schroefdraadverbinding en het maken van verbindingen zorgt voor veel installatiewerk.

Corrosie

Een nadeel is ook dat de zinklaag na verloop van tijd slijt of afbreekt, waardoor roestdeeltjes in het water kunnen terechtkomen. Koperionen kunnen bij verzinkt stalen leidingen en de uit dat materiaal vervaardigde hulpstukken en verbindingen ernstige corrosie veroorzaken. Bovenstrooms van verzinkt stalen leidingen moet het gebruik van koperen leidingen worden vermeden.

Welk materiaal bij welke toepassing?

Naast verzinkt staal zijn er ook leidingen van kunststof en koper. Welk materiaal het meest geschikt is voor drinkwaterleidingen, hangt sterk af van de toepassing. Gaat het om warmwaterleidingen, dan kan bijvoorbeeld geen PE worden gebruikt. Is het water bestemd voor menselijke consumptie en hygiëne, dan zijn naast loden buizen ook verzinkt stalen leidingen uit den boze.
Ligt er al een waterleiding van koper, dan kan evenmin verzinkt staal worden gebruikt omdat de combinatie van deze twee leidt tot galvanische corrosie. Het sterkste metaal zal het zwakste metaal aantasten, met lekken tot gevolg.

Maatvoering leidingen

Naast het materiaal is ook de maatvoering van belang. De hoofdleiding heeft in woningen doorgaans een diameter van 22 millimeter, aftakkingen van de hoofdleiding hebben vaak een diameter van 15 mm evenals aftakkingen naar douche-, bad- en keukenkraan. Waterleidingen richting toilet, toiletkraan en wastafelkraan hebben doorgaans een diameter van 12 mm.