Tekst: Katja van Roosmalen

Arthur Valkieser is ondernemer en verdiepte zich tien jaar geleden in het wereldwijde watergebruik. “Als je vanaf de maan naar de aarde kijkt, lijkt er genoeg water te zijn. Zeventig procent van de aarde is ermee bedekt. Alleen is maar 0,6% daarvan zoet water dat in de vorm van grondwater en via meren en rivieren beschikbaar is voor mens en dier. Nu zie je al in grote delen van de wereld dat er schaarste optreedt, zelfs in Europa. Daarom ontwikkelde ik Hydraloop, een slim waterrecyclesysteem om tot 85% drinkwater te recyclen.”

Waterverbruik in cijfers

Om een idee te krijgen van hoeveel water bespaard kan worden, is het eerst van belang de cijfers op een rij te hebben. De gemiddelde omvang van een Nederlands huishouden is 2,3 personen. Per dag gebruikt een huishouden zo’n 300 liter water, gemiddeld 130 liter per persoon per dag. Daarvan is slechts 35 liter bestemd voor de keuken. Door de bad- en douchekranen stroomt per dag circa 125 liter, voor de wc-spoeling is 80 liter nodig en de wasmachine gebruikt gemiddeld 37 liter per dag. Met de overige liters wordt de auto gewassen en de tuin gesproeid.

Hergebruik huishoudelijk water

“Tot circa 85 procent van het totale huishoudelijke water kunnen we hergebruiken”, legt Valkieser uit. “Het zwarte water van de wc moet afgevoerd worden, maar het douchewater kunnen we volledig recyclen en water uit de wasmachine voor 50%.” Als al het douchewater en de helft van het waswater wordt opgevangen, is er geen drinkwater nodig voor de wasmachine, het toilet en de beregening van de tuin. “Daarvoor hoeven installateurs alleen een aantal leidingen aan te passen en de Hydraloop te installeren.”

Restwarmte benutten

Bovendien bespaart Hydraloop energie door de restwarmte van het douchewater optimaal te benutten. Gedurende enkele uren per dag geeft de Hydraloop als een radiator restwarmte af in de woning. Per persoon is die besparing circa 150 KWh per jaar, zo becijferde Valkieser. “En het is ook een effectieve besparing, omdat deze plaatsvindt in de winter als de zonnepanelen weinig elektriciteit opleveren.”

Consumentenproduct

Nu zal menig installateur denken: “waar ga ik zo’n apparaat plaatsen?” De bijkeuken en technische ruimten zijn al zo vol als woningen verduurzaamd worden. De warmtepomp en boiler nemen veel ruimte in.

Diezelfde gedachte had ook Valkieser. “Vijf zaken waren voor mij belangrijk”, zegt hij, “Het systeem mocht weinig vloeroppervlak innemen, moet substantieel besparen, automatisch werken, onderhoudsvriendelijk en betaalbaar zijn. Daar voldoet het systeem aan. De prijs, vanaf € 3.300 euro inclusief de marge voor de installateur, ligt voor veel mensen binnen bereik en in veel woningen is ook nog wel 0,3 m² ruimte voor de Hydraloop. Het is echt een consumentenproduct waarbij mensen kunnen bijdragen aan het verlagen van hun (water)footprint en de besparingen ook in de gaten kunnen houden.”

Dat is erg effectief, zo hebben zonnepanelen bewezen; veel eigenaren van een zonnedaken checken dagelijks de opbrengst van hun panelen. Valkieser: “Met de Hydraloop is dat ook mogelijk. Via een app is alle informatie beschikbaar.”

Europese norm

Maar ook op andere terreinen stond de consument centraal bij de ontwikkeling. De Hydraloop is bedrieglijk simpel. Zijn uiterlijk is – zeker voor een installatie – aantrekkelijk en door de app is hij gevoelsmatig zeer toegankelijk. Achter die facades gaat echter een goed doordacht systeem schuil, dat genomineerd werd voor de NENnovation Award.

Valkieser: “Bijzonder is dat er voor gerecycled water nog geen standaard is. In de Waterwet staat dat grijswater gebruikt mag worden voor de wc, wasmachine en in de tuin, maar aan de waterkwaliteit worden geen eisen gesteld. Daar komt verandering in. In 2020 wordt een Europese standaard geïntroduceerd die eisen stelt aan de waterkwaliteit van huishoudelijk gerecycled water. Hydraloop voldoet aan de eisen die gesteld worden in de nieuwe standaard.”

Douchewater reinigen zonder filter

Zes verschillende technieken worden ingezet om het douchewater te reinigen. Daarbij valt op dat er geen filter of membraan wordt gebruikt. “Het nadeel van filters is dat deze verstopt geraken. En bij douchewater nog eerder dan bij ander water omdat in shampoos en hairconditioners vet zit”, legt hij uit.

“Wij scheiden vuil en water door in eerste instantie gebruik te maken van een ‘sedimentation and floatation’ techniek. Douchewater dat in de tank komt laten we 7 minuten rusten. In die tijd bezinkt een deel van het vuil (sedimentation), terwijl een ander deel naar het oppervlak komt drijven (floatation). Het bezinksel slaan we op in het onderste deel van de tank en wordt automatisch verwijderd. Het drijvende vuil wordt naar de skimmer geduwd en aan de bovenzijde afgevoerd.

Wat overblijft is het ‘zwevende’ vuil. Vaak zijn dit zeepresten. Deze brengen we naar het oppervlak door lucht toe te voegen. De vuile deeltje hechten zich aan de luchtbelletjes en komen zo naar boven, waarna we het water afschuimen.” Dit reinigingsproces vindt plaats in de behandeltank die midden in het apparaat zit.

Als vijfde stap wordt een aerobe bioreactor ingezet. Deze ontdoet het water van zwevende en organische deeltjes. Al het water – ook dat uit de buitenste tank – circuleert tijdens het MBBR-proces (Moving Bed Biofilter Reactor) continu door de behandeltank.

Desinfecteren met UV-licht

Na een aantal uren reiniging is het water helder en wordt het water overgebracht naar de onderste tank en gedesinfecteerd met UV-licht. Valkieser: “Dat gebeurt ook met water dat opgeslagen is. Iedere vier uur wordt het water opnieuw gedesinfecteerd, ook als er geen nieuw water bijkomt in de tank.”

Pas als er drie dagen geen activiteiten hebben plaatsgevonden, verandert de cyclus. Het systeem laat de tank dan bijna leeglopen, zodat er niet nodeloos energie wordt verbruikt. “Zijn de bewoners langer dan 3 weken op vakantie dan worden beide tanks geleegd. Bij thuiskomst gedraagt de Hydraloop zich dan alsof het een eerste ingebruikname is. De wc en de wasmachine krijgen schoon leidingwater, via een met een terugstroom beveiligde aansluiting, tot de tanks weer gevuld worden.”

“Dat geldt overigens ook wanneer de watervraag voor bijvoorbeeld de tuin groot is. In eerste instantie wordt de voorraad gerecycled water aangesproken. Is de tank leeg, dan schakelt het systeem automatisch over op schoon drinkwater.”

Watermeter aansluiten op app

Over een paar jaar zal het verbruik van leidingwater als het aan Valkieser ligt nog verder dalen. “We zijn bezig om het systeem nog meer informatie te laten leveren en slimmer te maken. Aan de buitenzijde is door de kleur van de ledverlichting te zien in welke modus het apparaat is en de verrichtingen zijn via de app te volgen.”

In de toekomst willen we daarnaast de mogelijkheid bieden om de centrale watermeter in huis via wifi aan te sluiten op onze app. Zo worden het gerecyclede waterverbruik, de waterbesparing en de energiebesparing inzichtelijk én zal de wasmachine op het meest ideale moment automatisch gaan draaien.”