De installaties, die de afgelopen 20 jaar op grote schaal zijn aangebracht om de collecties optimaal te beschermen, hebben volgens de onderzoeker ook flinke nadelen. Hij noemt onder andere schade aan de monumentale museumpanden en forse energierekeningen. Martens stelt op basis van zijn onderzoek vast dat klimaatregeling voor een groot deel van de collecties niet zo nauwkeurig hoeft als gebruikelijk is. “Een binnenklimaat dat langzaam varieert met de seizoenen, is in de meeste gevallen geen probleem”, aldus Martens, die in september dit jaar hoopt te promoveren op dit onderwerp.

Martens, die bouwfysica studeerde, nam voor zijn onderzoek het binnenklimaat van 21 Nederlandse en Belgische musea onder de loep. Ook bestudeerde hij de schadeprocessen aan museumstukken. Zijn conclusie is dat een verwarmingssysteem van radiatoren in combinatie met de inzet van bevochtigers voor noodgevallen in de regel volstaat. Wel benadrukt hij het belang van slim gebruik hiervan. Voor een klein deel van de collectie dienen speciale maatregelen te worden getroffen.

Wegrotten

Ook heeft Martens het risico op schade aan de museumpanden geanalyseerd. Door het grote verschil tussen het binnenklimaat en de buitenlucht is dat risico volgens de promovendus aanzienlijk. Simulaties en praktijkvoorbeelden hebben uitgewezen dat zich in de muren snel vocht ophoopt, waardoor eeuwenoude balken wegrotten. Los van de schade is Martens van mening dat installaties de vaak monumentale panden aantasten door de grote ingrepen die daarvoor nodig waren.

Behalve voor het gebouw kunnen klimaatinstallaties zelfs een gevaar opleveren voor de collecties. Dat is bijvoorbeeld het geval als de installatie uitvalt. En dat komt best wel eens voor, weet onderzoeker Martens. Zijn advies is de klimaatbeheersing te baseren op risico’s voor de collectie en minder op in zijn ogen strenge, algemeen geldende richtlijnen