In 2035 hebben we dan voor de verwarming van bestaande huizen en gebouwen in Nederland nog 1 miljard kuub aardgas en 3 miljard kuub duurzaam groen gas nodig. Ook vraagt deze verduurzaming iets meer van het elektriciteitsnet, maar onbeheersbare pieken in de elektriciteitsvraag worden op deze manier voorkomen.

Met warmtepomp naar CO₂-neutraal

De afgelopen maanden deed Berenschot onderzoek naar de verduurzaming van de gebouwde omgeving door middel van warmtepompen. Het onderzoeksbureau vergeleek daarbij vier scenario’s. Alle scenario’s leiden in 2050 tot een CO₂-neutrale gebouwde omgeving en een volledige reductie van het aardgasverbruik.

All-electric versus hybride installatie

In de ene helft van de scenario’s gaat het onderzoek uit van de installatie van volledig elektrische warmtepompen, een all-electric installatie. In de twee andere visies wordt gerekend met een kleine warmtepomp als toevoeging op de cv-ketel, een hybride installatie.

Vier scenario’s voor verduurzaming bestaande bouw

De vier scenario’s voor de bestaande bouw verschillen in warmtepompkeuze, groeipad en snelheid, maar een aantal uitganspunten zijn gelijk. Zo gaan ze uit van dezelfde isolatiegraad van de gebouwen. Het onderzoeksbureau gaat er daarnaast vanuit dat er voor nieuwbouw geen gasnet meer is, en houdt bij de berekeningen ook geen rekening met een eventuele toename van warmtenetten.

Het gaat om de volgende vier scenarios’s:

Visie 1 All-electric, lineair: gaat uit van een lineaire installatie van circa 220.000 all-electric warmtepompen per jaar tot aan 2050.
Visie 2 Hybride mix: gaat uit van de lineaire installatie van hybride warmtepompen van circa 160.000 per jaar tot 2035 in de bestaande bouw. Vanaf 2035 komen er alleen nog maar all-electric warmtepompen bij, het aantal hybride warmtepompen blijft vanaf dan gelijk.
Visie 3 All-electric ingroei: heeft een lage opstartsnelheid met versnelling door schaalvoordeel naar 2050 toe. Minder snelle penetratie van warmtepompen tot aan 2035, zo’n 150.000 per jaar. Vanaf 2035 wordt dit weer ingehaald door een versnelling van ongeveer 315.000 warmtepompen per jaar tot aan 2050.
Visie 4 Hybride in plaats van hr-ketels: hier worden geen losse hr-ketels meer geplaatst, alleen in combinatie met een warmtepomp. Penetratie van hybride warmtepompen tot aan 2035 zo’n 300.000 per jaar in de bestaande bouw. Vanaf 2035 wordt er alleen nog maar all-electric bijgeplaatst en wordt een deel van de reeds geïnstalleerde hybride warmtepompen opgevolgd door all-electric.

Hybride warmtepomp goedkoper

De hybride oplossingen zijn volgens Berenschot goedkoper, onder meer omdat in de woning geen ombouw naar vloerverwarming nodig is. De kosten voor de aanpassing van het afgiftesysteem en de installatie liggen hoger bij een all-electric warmtepomp dan voor een hybride warmtepomp. Het grootste verschil is te zien tussen visie 1 en visie 4: ruim 80 euro in 2035 en 50 euro in 2050. Volgens de berekeningen van het adviesbureau is het investeringsverschil tussen all electric en hybride voor één huishouden ruim 10.000 euro. De hybride visies hebben daarom de laagste kosten per ton CO₂-besparing en leiden sneller tot resultaat.

Pieken in elektriciteitsvraag

Een ander groot verschil zit in de pieken in de elektriciteitsvraag. Bij een koude winter hebben de doorgerekende all-electric scenario’s zo’n 17 gigawatt extra piekvraag. Dat is een verdubbeling van de huidige vraag, en daarvoor zijn extra investeringen in de infrastructuur nodig. In de hybride oplossingen is deze extra piekvraag de helft lager.

Met warmtepomp naar CO2-neutraal

All-electric versus hybride installatie

Vier scenario’s voor verduurzaming bestaande bouw

Hybride warmtepomp goedkoper

Pieken in elektriciteitsvraag

Met warmtepomp naar CO₂-neutraal