Leestip: Een-op-een vervangers voor de hr-ketel: een overzicht

In een woning in Uden heeft Cooll Sustainable Energy inmiddels een demonstratiemodel van zijn gasgestookte warmtepomp geïnstalleerd. Woningcorporatie Area stelde hiertoe een huurwoning uit de jaren zestig beschikbaar. Het testmodel is voorzien van meetapparatuur en een groot aantal sensoren waardoor de prestaties goed kunnen worden gemonitord. Zelfs op afstand vanuit Enschede, waar de spin-off van de Universiteit Twente is gevestigd.

Ketelvervanger

Woningcorporatie Area ziet in de gasgestookte adsorptiewarmtepomp van Cooll een potentiële kanshebber als vervanger van de traditionele hr-ketel. Met de praktijktest wordt nu onderzocht hoe de warmtepomp functioneert in een woonhuis en waar nog verbeteringen kunnen worden aangebracht. Verder wil Cooll ervaring opdoen met de plaatsing en installatie van het toestel. Het jonge bedrijf ontving in 2019 een financiering van 1,5 miljoen euro voor de ontwikkeling van de adsorptiewarmtepomp. Onlangs werd nog eens twee miljoen euro bij investeerders opgehaald, waarmee Cooll nog meer testen wil doen in verschillende gebouwen. Het bedrijf wil over twee jaar beginnen met massaproductie.

Leestip: Voordelen en nadelen van hoge temperatuur warmtepomp

Efficiënter omgaan met aardgas

De adsorptiewarmtepomp wordt door warmte aangedreven en zou – zonder verlies van comfort – 30 tot 50 procent minder aardgas verbruiken dan een cv-ketel. De CO₂-uitstoot gaat evenredig omlaag. De ontwikkelaars stellen dat de toegepaste technologie ervoor zorgt dat de verbrandingswarmte van aardgas op een slimmere manier wordt gebruikt dan traditionele verwarmingstoestellen. De gasgestookte warmtepomp kan in de toekomst bovendien ook op biobrandstoffen of groene waterstof werken.

Via de woningschil

Door het lage gewicht is het systeem geschikt voor plaatsing volledig binnen de woning, met afmetingen vergelijkbaar met die van een grote hr-ketel. Daarbij gebruikt de warmtepomp weliswaar buitenlucht als warmtebron, maar doet dat via de woningschil. Voor een efficiënte werking is dus geen bodembron nodig, maar ook geen buitenunit. De adsorptiewarmtepomp kan ‘zonder groot rendementsverlies’ worden aangesloten op traditionele hogetemperatuur-radiatoren (HT), maar het bedrijf adviseert lagetemperatuur-radiatoren (LT).

(tekst gaat verder onder afbeelding)

Kostprijs

[intermezzo:1]Omdat de compressor geen bewegende delen kent, is het apparaat volledig stil. Cooll omschrijft de technologie verder als ‘relatief eenvoudig’, waardoor naar verwachting een acceptabele kostprijs mogelijk is. Stefan van Uffelen, de CEO van Cooll zegt hierover: “De prijsstelling is erop gericht dat de terugverdientijd voor de eindgebruiker vergelijkbaar wordt aan die van PV-panelen, dus 5 à 6 jaar.”

Onderhoud van de adsorptiewarmtepomp

De onderhoudsfrequentie is volgens van Uffelen vergelijkbaar met die van een hr-ketel, “Ook de werkzaamheden zijn vergelijkbaar: het reinigen van de branderkamer en preventief vervangen van slijtage-onderdelen. Daarnaast zal het verdamperblok moeten worden periodiek. Anders dan bij een elektrische warmtepomp bevindt die zich in de woning aan de bovenkant van de warmtepomp, die daardoor eenvoudig toegankelijk is voor reiniging.”

(tekst gaat verder onder afbeelding)

Stefan van Uffelen, CEO van Cooll, bij een mockup van de gasgestookte warmtepomp.

Levensduur van 15 jaar

Installateurs zullen moeten worden getraind op de technische details, “Maar dat wijkt niet sterk af van een hr-ketel. De adsorptiecompressor zelf heeft geen service of onderhoud nodig. En het warmtepompcircuit is hermetisch afgesloten, vergelijkbaar met bijvoorbeeld een koelkast. Het basisprincipe van adsorptie en desorptie is volledig reversibel en zonder slijtage; adsorptie is een fysisch proces wat in een gesloten systeem plaatsvindt. De adsorptiewarmtepomp is ontworpen op een levensduur van minimaal 15 jaar. Veel aandacht is hierbij gegeven aan een robuust ontwerp van de drukvaten.”

Leestip: Installatie van eerste elektrische turbineketel als ketelvervanger

Solo-toestel van 10 kW

[intermezzo:2]Met de resultaten uit proefopstellingen wordt de gasgestookte adsorptiewarmtepomp doorontwikkeld. Rond 2022 zal het definitieve model worden ontworpen en gereed gemaakt voor productie. Cooll ontwikkelt meerdere versies van de adsorptiewarmtepomp. “De eerste versie is een solo-toestel van 10 kW die gecombineerd kan worden met een bestaande of nieuwe hr-ketel of een buffervat ten behoeve van warm tapwater. De tweede versie bevat geïntegreerde bijverwarming (10+28kW) voor piekvermogen en tapwater.” Het is de bedoeling dat de gasgestookte warmtepomp in 2023 marktrijp is. De assemblage van het totale systeem wordt waarschijnlijk ondergebracht bij een bekende ketelbouwer.