Leestip: “100.000 warmtepompen aansturen vraagt om veilige en intelligente infrastructuur”

Ongeveer de helft van de Nederlandse huishoudens heeft slimme apparaten in huis zoals een slimme thermostaat, slimme speakers, verlichting of schakelaars. Slimme apparaten zijn verbonden via het internet en kunnen op afstand worden bediend. Maar volledige connectiviteit tussen alle slimme systemen in een gebouw, zodat ze op elkaar kunnen inspelen is veel complexer, geven een aantal leveranciers van slimme systemen aan.

Gebruik van data

Neem de slimme thermostaat die tado°, heeft ontwikkeld. Een paar uur voor de zon door de ramen zal schijnen, anticipeert de aan de thermostaat gekoppelde warmtepomp hierop. Hierdoor wordt energie bespaard. Het systeem heeft daarnaast een afwezigheids- en open raam detectie en een slim schema dat is afgestemd op de behoefte van de gebruiker. Het genereert een energiemonitoringsrapport en specialisten kunnen data op afstand uitlezen zodat ze tijdens onderhoud de juiste reserveonderdelen kunnen meenemen. CPO Christian Deilmann, van tado° hierover: “Door het gebruik van data en een verbinding met het internet is er een betere controle op het systeem zonder in te boeten aan comfort.”

Compatibiliteit

Er is wel een voorwaarde aan verbonden om de slimme thermostaat te laten communiceren met de verwarming- en airconditioning systemen: compatibiliteit. Zo is het bedienen van de (meeste) verwarmingsketels alleen mogelijk als die digitaal kunnen worden aangestuurd. De compatibiliteit is daarbij altijd afhankelijk van de complete verwarmingsinstallatie. Deilmann hierover: “We zijn compatibel met meer dan 18.000 systemen van meer dan 900 fabrikanten. De verbinding vindt plaats via digitale BUS-interfaces.”

Systemen verbinden

[intermezzo:1] De slimme thermostaat verbinden met warmtepompen, HR-ketels en airco’s is vrij logisch. Maar wil je ook een koppeling maken met andere slimme systemen zoals PV-panelen of bijvoorbeeld de oplaadbare auto, dan wordt het complexer.

Deilmann: “Hiervoor is er een additioneel energiemanagementsysteem nodig. Aan de hand van API-integratie kunnen meer systemen worden gekoppeld. Hier is wel nog enig programmeerwerk nodig om de systemen op de juiste manier op elkaar te laten reageren.”

Energiemanagementsoftware

Er is nog meer ontwikkeling nodig op het gebied van energiemanagementsoftware. “De energiemanagementsoftware die momenteel op de markt verkrijgbaar is, is nog niet op het gewenste niveau waardoor je plug-&-play alles aan elkaar kunt koppelen. Er zijn hiervoor meer partnerschappen nodig en de compatibiliteit moet verbeteren. De rol van de installateur blijft hier dus nog belangrijk”, aldus Deilmann.

Van lokale naar centrale bediening

Stephan van der Tholen, productspecialist in koelen, verwarmen en ventileren bij Alklima, geeft eveneens aan dat volledige connectiviteit tussen alle slimme systemen in een gebouw complexer is dan men zou willen. Het is mogelijk om airconditioningsystemen lokaal te bedienen, gebruik te maken van een afstandsbediening of aan te sturen via een centraal klimaatbeheerssysteem.

Weinig vraag vanuit de markt

[intermezzo:2] “Fabrikanten volgen de algemene trends en maken hun apparaten steeds geavanceerder”, stelt Van der Tholen. Toch is er vanuit de markt nog maar weinig vraag naar deze kenmerken. “Het bereiken van een hogere efficiency is vooralsnog belangrijker dan de manier van aansturen.” Hij verwacht dat dit nog wel even zo zal blijven.

Combineren van systemen

Lex Snaphaan, sales engineer bij Gira, fabrikant van intelligente gebouwsysteemtechniek meent dat het allemaal nog veel intelligenter kan. Zonnewering kan momenteel zodanig worden ingesteld dat deze omlaag gaat bij veel zonlicht. De warmtepomp bepaalt via een ingebouwde weersafhankelijke regeling zijn stooklijn en watertemperatuur. Je zou dit ook aan elkaar kunnen koppelen, stelt hij. “Als er warmtevraag is in de woning, wil je niet dat de zonwering naar beneden gaat, maar dat de zon nog even binnen schijnt. Staat de warmtepomp in koeling en de zon schijnt binnen, dan verbruik je onnodig energie, dus ook hierop moet je zien te anticiperen.” Dit is al mogelijk. Hoe? Door ze in een centraal (energiemanagement)systeem aan elkaar te koppelen. “Wanneer je ze vervolgens combineert met bijvoorbeeld een temperatuur- en vochtigheidssensor die in schakelaars zijn weggewerkt, kun je de situatie nog beter afstemmen op de werkelijke behoefte.”

Energie-efficiëntie én comfort

Snaphaan: “Systemen op elkaar afstemmen kan bijdragen aan energie-efficiëntie en meer comfort. “De integrator of installateur moet wel nog alle logische verknopingen instellen of programmeren.” Hoe dit werkt? Apparaten sturen bepaalde commando’s (bijvoorbeeld knx-telegrammen) naar elkaar of naar een portaal. Hier worden ze omgezet in een andere type telegrammen die geschikt zijn voor andere apparaten. Daarbij houdt de installateur of integrator de regie Snaphaan: “Ik verwacht dat er steeds meer mogelijk wordt. Hierdoor neemt ook de complexiteit van het geheel toe. Tegelijkertijd investeren fabrikanten ook in de gebruiksvriendelijkheid door een en ander alvast voor te programmeren. ”