Een pelletkachel brandt op pellets (korrels van samengeperst afvalhout) en is niet hetzelfde als een houtkachel. Een biomassaketel brandt op houtsnippers, houtblokken of op pellets. Beide zijn een vorm van hogetemperatuurverwarming, waarop de bestaande cv-leidingen en radiatoren kunnen worden aangesloten.
Woningen in nieuwbouwwijken hebben een lage warmtevraag, waarvoor zowel pelletkachels als biomassaketels ongeschikt zijn. In bestaande vrijstaande woningen of twee-onder-een-kapwoningen zijn ze beter op hun plek. Her en der kiest men er in een rijtjeshuis ook voor om een pelletkachel te plaatsen.
Kansen voor installateurs
Professionele pelletkachels en biomassaketels moeten door een installateur worden aangesloten. Niet omdat het erg moeilijk is, maar een verkeerde aansluiting van de rookgasafvoer kan problemen veroorzaken. Deze moet boven de nok van het huis uitkomen en het rookkanaal moet dubbel geïsoleerd zijn. Een pijp door de gevel kan brandgevaar en meer overlast voor de buren opleveren. Installateurs kunnen bij leveranciers van biomassaketels en pelletkachels cursussen volgen over hoe het installeren van deze systemen.
Aandachtspunten bij cv-vervanging
Een biomassaketel kun je niet op zolder plaatsen. Naast dat je er veel ruimte voor nodig hebt en met grote componenten de bochten via de trap amper haalbaar zijn, is het niet handig wanneer je de houtvoorraad moet aanvullen. Een biomassaketel staat daarom altijd in een garage of een berging. Je kunt hem ook in een ander bijgebouwtje, of zelfs buiten plaatsen.
Bij een pelletkachel maken we onderscheid tussen een stand alone kachel of een volautomatische op de cv aangesloten pelletkachel. Een stand alone kachel gebruikt men meestal voor bijverwarming en vervangt vaak de bestaande houtkachel. Dan plaatst men de pelletkachel vanwege de stralingswarmte en de sfeer in de woonkamer. Het volautomatische model is wat groter dan de stand alone en kan in de garage of berging, maar ook in de woonkamer worden geplaatst.
Voor het vermogen houdt men ongeveer op 1 kW per 10 vierkante meter aan. Het aantal kW moet wel zo laag mogelijk worden gehouden. Als de kachel op een lage stand kan blijven branden voorkomt dit dat die constant uit- en aanslaat. Dat veroorzaakt namelijk meer fijnstof.
Sommige pelletkachels en biomassaketels zijn uitgerust met een pomp en een expansievat, stand alone kachels niet. Pelletkachels of biomassaketels sluit men aan op de hoofdleiding van de cv. Voor warm tapwater stuurt de installatie een buffervat aan. Voor grote bedrijfspanden of woningen kan men ook voor een combinatie met een gasgestookte ketel kiezen.
Kosten, geen subsidie
Een pelletkachel kost tussen de 1.500-5.000 euro. Biomassaketels voor woonhuizen beginnen vanaf 6.000 euro. Bij de aanschaf moet men er wel rekening mee houden dat sinds 1 januari 2020 de ISDE-subsidie is vervallen. Daartoe had SER geadviseerd omdat de CO2-reductie van pelletkachels en biomassaketels niet opwegen tegen de negatieve effecten op de luchtkwaliteit; daarvoor is de uitstoot van PM10 (fijnstof met een grootte tot 10 micrometer), NOx (stikstofoxide) en CO door pelletkachels te hoog. Hoewel een pelletkachel minder CO2 uitstoot dan een gasgestookte cv-ketel, kon de overheid niet langer de te hoge stikstof- en fijnstofuitstoot subsidiëren.
Fijnstof
Een open haard stoot 158 g/GJ PM10 uit, een vrijstaande houtkachel heeft een uitstoot van gemiddeld 113 g/GJ. Als je een houtketel goed installeert, daalt de fijnstofuitstoot naar 52-22 g/GJ. Pelletkachels zitten op een fijnstofuitstoot van 8-29 g/GJ. Om deze nog verder te reduceren kan met rookkanaalfilters of schoorsteenfilters installeren, iets wat de buren binnen de bebouwde kom zeker op prijs zullen stellen. Een mechanische filter werkt als een soort zeef en vangt daarmee fijnstof af. Elektrostatische filters bestaan uit een elektrode die boven in het midden van de schoorsteen of rookgasafvoerpijp hangt. Deze elektrode geeft vrije elektronen af die zich aan de fijnstofdeeltjes binden. De negatief geladen deeltjes hechten aan elkaar en slaan vervolgens neer op de wand van de schoorsteen of pijp, waar ze zich ontladen en achterblijven. Jaarlijks de schoorsteen of pijp laten vegen is dan wel een vereiste.
